به نقل از «فرارو»

خلبان لهستانی جنگ جهانی در این میدان فرود آمد/ می‌دانید خیابان ملل متحد کجای تهران است؟

تاریخ انتشار: ۱۵ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۵۳۰۶۳

میدان مشق یکی از جاذبه‌های تاریخی تهران است که البته شباهتی به میدان ندارد. تاریخچه جالب و خواندنی میدان مشق را با هم مرور کنیم.

به گزارش همشهری آنلاین، میدان مشق را کهن‌ترین نماد تهران می‌دانند. محوطه‌ای که دوران فتحعلی‌شاه ساخته شد و همراه با یک کاخ زیبا، ساختمان دانشگاه هنر و موزه‌ها که در طول زمان به شکل کنونی در آمده، خود را به امروز رسانده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جالب است بدانید که در روزگار گذشته از فضای محوطه آن برای سال‌های طولانی به‌عنوان زمین رژه ارتش بزرگ استفاده می‌کرده‌اند.

میدان مشق در زمان فتحعلی‌شاه قاجار بنیاد نهاده شد و در دوره ناصرالدین‌شاه، تجدید و توسعه یافت. به اهتمام محمدحسن‌خان سپهسالار، میدان مشق به شکل مربع درآمد و دیوار‌هایی مشتمل بر طاق‌نما‌های آجری، گرداگرد آن ایجاد و دارای دروازه‌ای شد با یک در دولنگه و دو طاق‌نمای مسدود.

نخستین هواپیمایی که در ایران دیده شد با خلبان لهستانی در زمان جنگ جهانی اول، در این میدان فرود آمد و میدان مشق نخستین فرودگاه ایران شد. مردم در آن سال هیجان‌زده و مشتاق برای دیدن این هواپیما تا سه روز به اینجا می‌آمدند. برای نخستین بار مسابقات و نمایش دوچرخه‌سواری و موتورسواری، نمایش نخستین پرواز با بالن اتفاقات عجیبی بود که در این میدان رخ داد.

در سال‌های حدود ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۲ هجری شمسی گلکاری در این میدان موجب شد تا آن را باغ ملی نیز بنامند. بعد از آنکه طرح برپایی نخستین باغ همگانی در زمین‌های درون میدان مشق برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی شد، نام میدان مشق به باغ ملی تغییر کرد.

میدان مشق شاهد اتفاقات تاریخی بسیاری بوده است. به‌طوری که می‌توان گفت تاریخ معاصر ایران را روایت می‌کند. از انقلاب مشروطه و فتح تهران توسط طرفداران مشروطه تا کودتای سوم اسفند به رهبری رضاخان و تغییرات ایجادشده در ساختار سیاسی ایران و به دار آویختن میرزا رضا عقدایی، معروف به میرزا رضا کرمانی، قاتل ناصرالدین شاه، همه و همه در میدان مشق اتفاق افتاده است.

اکنون این میدان یک محوطه بزرگ سنگفرش‌شده، محصور بین ساختمان‌هایی قدیمی، اما باشکوه در مرکز شهر تهران است. محوطه تاریخی میدان مشق از طریق سردر باغ ملی که بنایی آجری است، با دنیای خارج ارتباط برقرار می‌کند. این سردر در سال ۱۳۰۴ در مکان فعلی نصب شد و به مهم‌ترین نماد شهر تهران بدل شد.

پشت سردر باغ ملی، مسیر پیاده‌راهی زیبا، آرام و دلنشین قرار دارد. پیاده‌گذری که قسمت مهم میدان مشق را تشکیل می‌دهد و خیابان ملل متحد نامیده می‌شود. این خیابان از سردر باغ ملی تا روبه‌روی عمارت قزاقخانه کشیده شده است. گفته می‌شود که این پیاده‌گذر بزرگ‌ترین پیاده‌راه ایران است.

در طول سال‌های طولانی ساختمان‌های اداری و دولتی یکی بعد از دیگری قسمتی از زمین محوطه میدان مشق را تصاحب کردند. این ساختمان‌ها با معماری‌های منحصربه‌فرد و کم‌نظیر برگرفته از معماری باستانی ایران، شکوه و جلوه خاصی به این محوطه بخشیده‌اند.

از جمله ساختمان‌هایی، چون سردر باغ ملی، موزه پست و تلگراف (اداره پست)، موزه ملی ایران، موزه ایران باستان، کاخ شهربانی (ساختمان شماره ۹ وزارت امور خارجه)، موزه عبرت، موزه سکه بانک سپه، مجموعه قزاقخانه (دانشگاه هنر)، وزارت امور خارجه، ساختمان شماره ۳ وزارت امور خارجه (ساختمان شرکت نفت ایران و انگلیس پیشین)، باشگاه افسران (ساختمان شماره ۷ وزارت امور خارجه)، کتابخانه و موزه ملی ملک را می‌توان نام برد.

در این میان، ساختمان قزاقخانه نخستین ساختمان در مجموعه میدان مشق است. عمارت قزاقخانه از دو بخش قاجار و پهلوی تشکیل شده است. دوره قاجاری، چند مرحله تغییر و تحول را شامل شده و آخرین مرحله آن ساختمان قطعی است که در سال ۱۳۱۱ هجری قمری (۱۲۷۱ شمسی) و در سال‌های پایانی حکومت ناصرالدین شاه قاجار شکل گرفته است. بخش پهلوی ساختمان، شامل توسعه ساختمان قاجاری در امتداد‌های شرقی، غربی و شمالی بنای قدیمی است که در اطراف یک حیاط مرکزی و همساز با آن چیده شده‌اند. دو ساختمان مجزا از هم نیز در داخل حیاط مرکزی استقرار یافته است.

موزه ملک هم جدیدترین بنایی است که در سال ۷۵ ایجاده شده است. این موزه و کتابخانه آن وقف شده از سوی حاج حسین ملک بزرگ‌ترین واقف ایران است. اکنون اداره این موزه و کتابخانه توسط آستان قدس رضوی انجام می‌شود. این موزه و کتابخانه یکی از نفیس‌ترین موزه‌های ایران است.

میدان مشق از شمال به خیابان سوم اسفند (سرهنگ سخایی کنونی)، از شرق به خیابان علاءالدوله (فردوسی کنونی)، و از غرب به خیابان قوام‌السلطنه (سی تیر کنونی) و از جنوب به خیابان باغشاه یا سپه (امام خمینی کنونی) محدود است.

منبع: فرارو

کلیدواژه: تهران خانه های تاریخی وزارت امور خارجه سردر باغ ملی میدان مشق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۵۳۰۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا تنها سایت موزه غرب کشور عاقبت به خیر نشد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- آزاده صفی: سال ۲۰۱۸ پس از انتخاب همدان به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی، مسئولان استانی برای آماده‌سازی شهر و استقبال از این رویداد، دست به احداث، بهسازی و مرمت برخی از آثار و اماکن زدند که طرح پیاده‌راه‌سازی خیابان‌های بوعلی و اکباتان و میدان مرکزی شهر از این دست بود.

در حین اجرای این عملیات، اشیای تاریخی از میدان مرکزی شهر همدان کشف شد که سر و صدا و حواشی بسیاری را به همراه داشت. پس از کشف این اشیا اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان به همراه شهرداری همدان وعده ساخت سایت‌موزه را در این مکان دادند.

حواشی گریبانگیر همیشگی سایت موزه همدان

از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۱ که از طراحی تا بهره‌برداری سایت موزه به طول انجامید، این موزه که روزی قرار بود به عنوان یک اثر شاخص در مرکز شهر همدان خودنمایی کند و تاریخ این کهن‌شهر را به رخ گردشگران بکشد همچنان درگیر حواشی فراوان بود و حتی حواشی، پس از بهره‌برداری نیز دست از سر سایت موزه برنداشت و تا امروز نیز ادامه دارد.

احداث سایت موزه با همکاری سه مجموعه میراث‌فرهنگی، شهرداری و راه و شهرسازی و کشمکش بین این دستگاه‌ها از جمله معضلاتی بود که چند سال گریبانگیر پروژه بود و مدت‌ها پروژه را در سکوت عمرانی نگاه داشت و خبری از اجرای آن نبود.

در سال ۹۷ که سایت موزه گرفتار کشمکش اداری بود عباس صوفی؛ شهردار وقت همدان گفته بود که برای به نتیجه رسیدن پروژه و ساخت بنا، باید میراث‌فرهنگی و راه و شهرسازی، بودجه مورد نیاز را در کار تزریق کنند تا شهرداری بتواند عملیات عمرانی را ادامه دهد.

محمدحسین مرادی؛ معاون وقت بازآفرینی شهری و مسکن اداره‌کل راه و شهرسازی استان همدان نیز در این زمینه گفته بود این اداره وظیفه‌ای در قبال تأمین بودجه و اعتبار پروژه احداث سایت‌موزه میدان مرکزی همدان ندارد.

همان زمان کامران گردان؛ رئیس وقت شورای شهر همدان نیز درباره پروژه گفته بود که سه‌گانگی در سه نهاد میراث‌فرهنگی، راه و شهرسازی و شهرداری همدان از دلایل عمده طولانی شدن روند این پروژه است.

احمد ترابی؛ معاون وقت میراث‌فرهنگی همدان نیز همان زمان از رکود در روند ساخت پروژه سایت موزه میدان مرکزی همدان خبر داده و گفته بود این پروژه در همان مرحله‌ای که بوده، قرار داشته و پیشرفتی نکرده است و تنها آثار و اشیا تاریخی کشف شده به موزه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری منتقل شده است.

سایت موزه همدان قبرستان وعده‌های بی عمل مدیران

جدا از رکود طولانی پروژه و کشمکش بین دستگاه‌های مربوطه، وعده و وعیدهای بسیاری برای اتمام پروژه داده شد و سال‌ها سایت موزه میدان مرکزی همدان به قبرستان وعده‌های بدون عمل مدیران تبدیل شد و سرانجام اداره‌کل راه و شهرسازی از این پروژه کنار گذاشته شد و میراث‌فرهنگی و شهرداری اتمام پروژه را عهده‌دار شدند.‌

پس از آن نیز «افتتاح سایت موزه همدان در ماه‌های آینده» بارها تیتر رسانه‌ها شد و خلاصه این پروژه، پس از طی کردن هفت‌خان رستم شهریورماه ۱۴۰۱ و در سکوت خبری و ناباوری فعالان میراث‌فرهنگی و گردشگری افتتاح شد و در نهایت مدیریت آن به شهرداری واگذار شد.

باوجود اینکه انتظار می‌رفت افتتاح این مکان شاخص در میدان دیدنی همدان، میدان‌داری کند و به رونق گردشگری منجر شود اما حاشیه‌های بعد از افتتاح آنقدر قوی شد که تمام حواشی ساخت سایت موزه را از ذهن‌ها پاک کرد.

سایت موزه، محل وقوع معضلات اجتماعی در میدان مرکزی شهر

خلاصه اینکه پس از افتتاح هم گره از بخت تنها سایت موزه غرب کشور باز نشد و هر روز حاشیه‌هایش بیشتر از قبل شد و این حواشی تا جایی پیش رفت که حالا این موزه در میدان مرکزی شهر همدان به محلی برای وقوع انواع معضلات اجتماعی تبدیل شده است.

تأمین نیروی متخصص مانند موزه‌دار و راهنمای گردشگری، مهمترین مشکلات سایت موزه است که پس از گذشت یکسال و نیم از افتتاح، هنوز محقق نشده و گویا عزمی بر رفع این مشکل بزرگ نیز وجود ندارد. از طرفی شهرداری همدان فاقد این نیروهای متخصص است و از طرف دیگر میراث‌فرهنگی با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه است و این معضلات وضعیت سایت موزه را به کلافی سردرگم تبدیل کرده است.

با وجود اینکه استقبال از سایت موزه در ایام خاص مانند تعطیلات و مناسبت‌ها چشمگیر است و گردشگران تمایل بالایی به بازدید از آن نشان می‌دهند اما این مکان همچنان فاقد استانداردهایی مانند راهنمای گردشگری و موزه‌دار است و آنطور که باید در معرفی تاریخ همدان به گردشگران موفق عمل نکرده است.

جای خالی راهنمای گردشگری و موزه‌دار در تنها سایت موزه غرب کشور

در سایت موزه میدان مرکزی شهر همدان که با عنوان عریض و طویل تنها سایت موزه غرب کشور شناخته شده است آثاری از دوران ماد، اشکانی و پایه ستون‌های دوره هخامنشی تا دوره اسلامی وجود دارد که نشان می‌دهد حدود ۳ هزار سال در لایه‌های مختلف آن زندگی وجود داشته و تاکنون نیز مهمترین میدان شهر همدان باقی مانده است.

بنابراین این موضوع می‌تواند اصلی‌ترین دلیل و ادعا باشد که این حجم از تاریخ و تمدن هنوز در شهر زنده است و اگر آنها را به تماشای مخاطبان بگذاریم در جذب گردشگر تأثیرگذار خواهد بود، اما متأسفانه هنوز عزمی بر مدیریت صحیح این مکان در همدان شکل نگرفته و سایت موزه به محلی برای وقوع معضلات اجتماعی تبدیل شده است.

کد خبر 6090742